“زمانی که اوضاع خوب پیش نمیرود، یعنی یک جای کار ما میلنگد. نباید این اشتباه را کرده و اصلا عملکرد خودمان را مورد بررسی قرار ندهیم. ما به خوبی از پس اوضاع برنمیآییم. بههمین خاطر هم سرمربیانی را داریم که واقعا به آنها اطمینان داریم و بهلطف آنها باید اوضاع تیم در این روزها را مورد بررسی قرار دهیم …
بحث این نیست که ما نتوانستیم؛ بحث این است که ما تلاشمان را کردیم ولی بنا به شرایط موجود حریف از ما پیشی گرفت. بحث لحظات و احساسات موجود است. در این دو بازی خاص و مشخص که بازیهای مهمی هم بودند، حریفان از ما پیشی گرفتند. یک جای کار ما میلنگید؛ ولی فقط بحث یک چیز و یا یک مشکل مشخص نیست. زمانی که تیم خوب کار نمیکند، بحث خیلی مسائل مطرح میشود. از خط دفاع گرفته تا خط حمله، از جلو تا عقب. حریفانی هستند که به شیوهای متفاوت بازی میکنند و باید خودمان را با این شرایط تطبیق دهیم.” (آندرس اینیستا؛ اینجا)
زمانی که اینیستا این حرفها را زده، زمانی است که “تیتو ویلانووا“ی فقید برای درمان سرطانش همراه تیم نبود و بارسا در برزخ تفکر زمستانی گرفتار شده بود. حرفهای اینیستا از این جهت جذاب است که خیلیها هنوز هم معتقدند بارسای جادویی یک دههی اخیر محصول هنر بازیکنانش بوده و مربیانش ـ از جمله پپ ـ هیچ نقشی در این موفقیتها نداشتهاند. اما بارسای حد فاصل رفتن پپ تا آمدن لوچو انریکه ثابت کرد که اینقدرها هم ماجرا ساده نیست.
اینیستا در یکی از چالشیترین دورههای بحران بارسای دو دههی اخیر، دربارهی راهکار برونرفت از بحران سخن گفته است. بخشی از حرفهای اینیستا در این باب، بدیهی است: اینکه باید بحران را بپذیریم، درک کنیم که نقش خود ما در بروز آن چیست و عوامل بیرونی چه تأثیری روی ایجاد و تشدید بحران داشتهاند. در نهایت باید یک مدلِ کلی از بحران و عوامل تأثیرگذار بر آن بسازیم و سعی کنیم راهحلی مناسب برای برونرفت از این وضعیت بیابیم.
اما در حرفهای اینیستا یک نکتهی ظریف دیگر هم وجود دارد و آن نقش مدیران در برونرفت از بحران است. معمولا نقش مدیر در سازمان، نقشِ سازندگی در نظر گرفته میشود و اگر چه مدیران، در دوران بحران هم در سازمان حضور دارند و برای برونرفت از بحران تلاش میکنند؛ اما نباید فراموش کنیم که نقش مدیر در چنین روزهایی فراتر از نقشهای سنتی او است. شاید تنها زمانی که سازمان بهمعنی واقعی کلمه به مدیر نیاز دارد در روزهای بحران باشد؛ روزهایی که در آنها مدیر باید تمامی کارهای زیر را همزمان انجام دهد:
- ایجاد باور امید به آیندهی روشن و حمایت روحی و روانی از تکتک نیروها برای غلبه بر استرسها و نگرانیها؛
- حفظ اتحاد و هماهنگی میان نیروهای سازمان؛
- داشتن نگاه کلان از یک سطح بالاتر (دید عقابی) به بحران ایجاد شده و عوامل تأثیرگذار بر آن؛
- جستجو بهدنبال راهحلهای برونرفت از مشکلات و تصمیمگیری بهموقع برای انتخاب یک سناریوی احتمالی برتر؛
- مشارکت در عملیات روزمرهی سازمان برای سرعت بخشیدن به اقدامات و رفع گلوگاههای کاری.
به سیاههی فوق میشود کارهای فراوان دیگری را نیز افزود. در هر حال مهم این است که راهِ و رازِ برونرفت از بحرانها در هر سازمانی، داشتن یک مدیرِ توانمند، باورمند و جسور است. این آخرین دلیل نیاز به یک مدیر برجسته در هر سازمانی است!