فرایند مشاورهی مدیریت همانند هر فرایند دیگری دارای یک نقطهی آغاز روشن (ایجاد روابط مشتری و شروع پروژه) و یک نقطهی پایان مشخص (جدا شدن مشاور از سازمان مشتری) است. بین این دو نقطه فرایند میتوند به چندین فاز شکسته شود تا مشاوران و مشتریان بتوانند بهصورت سیستماتیک و روشمند گام به گام با همراهی هم پیش بروند. اگر چه باید به این نکته اشاره کرد که فرایند مشاورهی مدیریت دارای ویژگیهای خاص خود نیز هست؛ مثلا در این فرایند ارتباطات میان مشاور و مشتری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مشاور باید کنترل دقیقی روی دو عنصر فعالیتهای خود در فرایند مشاوره و روابط با مشتری داشته باشد.
فرایند مشاورهی مدیریت نه فقط یک روش انجام کارها که یک روش فکر کردن است (مشاوران باید بهصورت مستمر کیفیت کار خود را بهبود بخشند.) این فرایند، رفتار مشاوران را بهبود در جهت بیشینه کردن نتایج (کمّی و کیفی) تحت تأثیر قرار میدهد. ضمن اینکه در رقابت در بازار مشاورهی مدیریت هم سلاح اصلی مشاوران، فرایند مشاورهی مدیریت آنها است.
بدون وجود فرایند مشاورهی مدیریت مسئولیتهای طرفین در پروژهی مشاوره مشخص نیست و پاسخگویی بهوجود نمیآید. در عین حال ارتباط اثربخشی هم میان مشاور و مشتری برقرار نمیشود. ضمن اینکه یک رویکرد مشخص و یکپارچه برای پرداختن به مسئلهی مورد نظر در پیش گرفته نمیشود و در نتیجه مشاور و مشتری هر دو در مورد اینکه باید در هر مرحله از کار چگونه پیش بروند و چه کاری را انجام دهند، دچار سردرگمی میشوند. در این حالت تنها زمانی که مشکلات جدید بروز کنند برای حل آنها تلاش میشود و در نتیجه فرایند مشاوره تبدیل به یک رویکرد انفعالی ـ و نه فعال و پیشگیرانه ـ میشود که تنها بر حل مسائل عملیاتی سازمان متمرکز است. بدین ترتیب از کشف و حل مسائل استراتژیک و کلان مدیریتی و سازمانی هم غفلت میشود.
در مقابل داشتن یک فرایند مشاورهی مدیریت باعث مزیتهای زیر برای مشتری و مشاور میشود:
- ایجاد شراکت: مشتری و مشاور با هم برابرند و هیچ یک دست بالا را ندارند. مشتری اطلاعات لازم و مسائل خود را بیان میکند و مشاور دانش، روشهای فکر و تجربیات خود را ارایه میکند.
- مسئولیت دو جانبه: مشتری و مشاور هر دو مالک مسئله و راهحل آن هستند.
- ایجاد ظرفیت برای استخراج درسهای آموخته.
- ایجاد زمینه برای رشد و توسعهی سازمانی در بنگاه مشاور و ایجاد سازمان یادگیرنده.
- ایجاد امکان درگیر شدن و مشارکت مشتری در کار مشاوره.
یک فرایند مشاورهی مدیریت اثربخش دارای ویژگیهای زیر است:
- طراحی شده؛
- تکرارپذیر؛
- دارای اهداف مشخص؛
- ساده؛
- مهندسی شده باری بهترین عملکرد؛
- حساس به تغییرات؛
- دارای دامنهی کاربرد قابل مدیریت.