یکی از ویژگی‌های جالب جامعه‌ی آمریکا برای من توجهی است که در آن به نسل‌های مختلف اجتماعی ـ فرهنگی و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها می‌شود. من البته از زاویه‌ی دید کسب و کار و اقتصاد که با آن‌ها آشنایی دارم درباره‌ی این مسئله صحبت می‌کنم و نه زاویه‌ی دید علوم اجتماعی. در آمریکا هر نسلی دارای ویژگی‌های خاص خود است و براساس همین ویژگی‌ها دنیای خاص خود را دارد، باید به‌شکل مختلفی آن‌ها را تربیت کرد و آموزش داد، محیط و علائق و قابلیت‌های کاری متفاوتی دارد و کارهای بزرگ هر نسل با دیگر نسل‌ها متفاوت‌اند.
اما تعریف نسل چیست؟ دیکشنری رفرنس دات کام نسل را این‌گونه تعریف می‌کند:
۱٫ مجموعه‌ی افرادی که همگی در یک زمان معین متولد شده و زندگی می‌کنند؛ مثل نسل بعد از جنگ جهانی.
۲٫ یک دوره‌ی زمانی حدودا ۳۰ ساله که به‌عنوان زمان متوسط بین تولد والدین و فرزندان‌شان پذیرفته شده است.
۳٫ گروهی از افراد که به‌صورت متوسط هم‌سن هستند و دارای ایده‌ها، مسائل، عادت‌ها و رفتارهای مشابهی هستند.
نسل دارای یک تعریف زیست‌شناختی هم هست که به‌کار ما نمی‌آید. سه تعریف فوق همه در کنار هم می‌توانند آن‌چه را ویکی‌پدیا “نسل فرهنگی” می‌نامد + به‌خوبی تشریح کنند. ویکی‌پدیا می‌گوید در دنیای غربی ـ و بیش‌تر در آمریکا ـ پنج نسل شناخته شده‌اند:
۱- نسل سوخته (Lost Generation): نسلی که در جنگ جهانی اول جنگیدند و بین سال‌های ۱۸۹۳ تا ۱۹۰۰ متولد شدند.
۲- نسل سرآمدان (Greatest Generation): قهرمانان جنگ جهانی دوم که بین سال‌های ۱۹۰۱ تا ۱۹۲۴ متولد شدند.
۳- نسل ساکت (Silent Generation): متولدین سال‌های ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۵ که برای جنگیدن خیلی جوان بودند و پدران‌شان سربازان جنگ جهانی دوم.
۴- نسل انفجار بچه‌ها (Baby Boom Generation): متولدین بعد از سال‌های جنگ جهانی دوم. در واقع منظور متولدین بین سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴ که نرخ زاد و ولد و رشد جمعیت افزایش قابل توجهی یافت. این نسلی است که استیو جابز نماد آن است: نسلی با احساس خاص بودن و برگزیده بودن!
۵- نسل ایکس (Generation X): متولدین دهه‌ی ۱۹۶۰ تا اوایل دهه‌ی ۱۹۸۰٫ نسلی با خرده‌فرهنگ‌های بسیار گسترده.
۶- نسل وای (Generation Y): معروف به نسل هزاره. نسل ما! 🙂 زمان آغاز و پایان مشخصی برای این نسل در نظر گرفته نشده؛ هر چند آن را معمولا به متولدین اواسط دهه‌ی ۱۹۷۰ تا اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ اطلاق می‌کنند.
۷- نسل زد (Generation Z): نسل اینترنت! متولدین اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ به این سمت.
تفاوت‌های میان نسل‌های مختلف را تفاوت شرایط اقتصادی و اجتماعی (و احتمالا فناوری) ایجاد کرده‌اند. و دقیقن این نکته‌ای است که خانم تامی اریکسون درباره‌ی آن این‌جا نوشته‌اند. خانم اریکسون می‌گویند که نسل بعدی را بحران مالی جهانی سال‌های اخیر خواهد ساخت: “بسیاری از عادت‌های اصلی انسانی در سال‌های ابتدایی نوجوانی یعنی سنین بین ۱۱ تا ۱۳ سال شکل می‌گیرند. این زمانی است که کودک در درک رخ‌دادهای دنیای پیرامونی‌ش دچار مشکل می‌شود. او در این دوره با مفاهیم و ایده‌ها کشتی می‌گیرد، قطعات مختلف واقعیت را به هم می‌چسباند و در ذهن‌ش درباره‌ی این‌که چه چیزهایی مهم‌اند تصمیم می‌گیرد. نتایج این دوره‌ی حساس اهداف و اولویت‌های زندگی آینده‌ی او را شکل می‌دهند.” و در دوران بعد از سال ۲۰۰۸ دنیا برای این بچه‌ها هم دیگر متفاوت از نسل قبل است: “بچه‌های بین سنین ۱۱ تا ۱۳ سال در سال ۲۰۰۸ با دنیایی کاملا متفاوت از دنیای بچه‌های ۱۱ تا ۱۳ ساله در ۱۵ سال قبل و بیش‌تر از آن مواجه‌اند.” در این دنیا خانواده‌ها با بحران بدهکاری بابت وام مسکن، بی‌کاری والدین و بدتر از همه ناتوانی در تهیه‌ی مایحتاج اولیه‌ی زندگی (از جمله غذا) مواجه‌اند. و این اتفاقات هستند که ویژگی‌های کلیدی نسل آینده را می‌سازند.
خانم اریکسون ۵ ویژگی برای این نسل جدید شناسایی کرده‌اند که به‌نظرم بسیار بسیار جالب‌اند و انگیزه‌ی اصلی من از نوشتن پست از این‌جا ناشی شد. این ۵ ویژگی عبارتند از:
۱- نااطمینانی: ریسک در دنیای امروز با زندگی در هم آمیخته شده است. دیگر حتا داشتن یک مدرک دانشگاهی هم تضمین‌کننده‌ی آینده‌ی موفق نیست.
۲- تأکید کم‌تر بر مادیات: بسیاری از خانواده‌ها در حال بازنگری اولویت‌های مادی خود هستند. این روزها کار داوطلبانه ـ مثل داشتن باغ‌چه‌های مشترک ـ در حال رشد قابل توجهی است. تعداد زیادی از جوانان به‌دنبال سبک‌های زندگی خودکفا (self-sufficient life-styles) هستند.
۳- صرفه‌جویی هوش‌مندانه: بچه‌های این نسل با اصول و فرایندهای مالی بسیار آشنا هستند. این بچه‌ها از طریق اینترنت بازی‌های مثل فارم‌ویل را بازی کرده‌اند که در آن زندگی در یک مزرعه‌ی مجازی (همراه با سکه‌های مجازی) شبیه‌سازی شده است. آن‌ها یاد گرفته‌اند که به‌دنبال به‌ترین معامله باشند!
۴- ترجیح پس‌انداز به بدهی: این نسل برخلاف نسل خوش‌بین Y تمایل دارند خودشان این‌قدر پس‌انداز کنند که بتوانند چیزی را که دوست دارند بخرند. در یک تحقیق بین بچه‌های ۱۲ تا ۱۸ ساله‌ی استرالیایی مشخص شده که بیش از ۵۰ درصد آن‌ها در حال پس‌انداز برای خرید گجت‌های فناوری، خودرو یا … هستند. جالب‌تر این‌که یک سوم آن‌ها قبض‌های تلفن‌شان را خودشان می‌پردازند! در همین مطالعه مشخص شده که این نوجوانان قرض گرفتن پول را دوست ندارند.
۵- رؤیای ثروت‌مند شدن واقعی است: این بچه‌ها با داشتن تصویر افرادی مثل “مارک زوکربرگ” بزرگ می‌شوند. برخلاف نسل قبلی که پای تلویزیون با “رؤیای آمریکایی” مواجه می‌شدند، این بچه‌ها تحقق آن رؤیای خوش را در دنیای واقعی می‌بینند و بنابراین می‌دانند که “می‌توانند.” برای بچه‌های این نسل تحقق هدف “رسیدن به اولین یک میلیون دلار زندگی” قابل دسترس‌تر از تمامی نسل‌های قبلی است.
پ.ن. ما هم در ایران درباره‌ی نسل‌های دهه‌ی ۵۰ و ۶۰ و ۷۰ حرف می‌زنیم؛ اما من که تا به‌حال ندیده‌ام کسی این‌قدر مختصر و مفید ویژگی‌های این نسل‌ها را مشخص کرده باشد. اگر شما دیده‌اید، لطفا من را هم بی‌خبر نگذارید!
عکس از این‌جا
پ.ن. نمی‌دانم چرا جور نمی‌شود که من بتوانم پست‌های توسعه‌ی کسب و کار و مشاوره‌ی مدیریت را شروع کنم. 🙁 امیدوارم از هفته‌ی آینده.