شعر کتابم گیر کرده توی ارشاد مهدی استادمحمد (شاعر معروف برنامه‌ی محبوب جوونی به وقت فردا) آینه‌ای است از وضعیت نشر کتاب در ایران. اگر قبلا مشکل صنعت نشر، کتاب نخواندن مردم بود، این روزها دیگر کلا انتشار کتاب هم کم شده تا خیال همه راحت شود!
اما دنیای مجازی، جایی است که قید و بندهای دنیای واقعی را به‌خود نمی‌پذیرد. این‌جا دنیای آزادی انتخاب به‌معنی واقعی کلمه است: هر کس می‌تواند محتوای مورد نظر خودش را در این دنیا برای استفاده‌ی همه منتشر کند. این‌جا دیگر وزارت ارشادی وجود ندارد که مجبور باشیم زمان نوشتن هر کلمه‌مان مواظب‌ش باشیم که خدای نکرده بهش برنخورد! این‌جا دنیای من و تو دیگران است؛ دنیایی که صاحب‌ش، سیاست‌گذارش، فعال مدنی‌اش و شهروندش خود ماییم.
مدت‌هاست انتشار کتاب‌های الکترونیک به‌عنوان راه‌کاری برای مبارزه با سانسور توسط نویسندگان و شاعران دنبال می‌شود. ایده‌ای جذاب که البته خوش‌بختانه با استقبال هم روبرو شده است. من همیشه فکر می‌کردم چقدر عالی می‌شد اگر این ماجرا به حوزه‌های تخصصی مثل مدیریت و آی‌تی هم راه پیدا می‌کرد. و حالا بسیار خوش‌حال‌م که در این چند هفته‌ی اخیر شاهد به‌اجرا درآمدن این ایده بوده‌ام. و برای‌ام جالب‌تر این است که در این میان هم کتاب رایگان داریم می‌بینیم و هم کتاب فروشی. و خوش‌حال‌تر می‌شوم اگر ببینم که این روند از جانب مخاطبان هم دارد حمایت می‌شود و در فضایی که نیروی اصلی حافظ کپی‌رایت‌ش خود ما آدم‌های دنیای مجازی هستیم و نه هیچ نهاد یا فرد دیگری، کپی‌رایت کتاب‌ها برای نویسنده اصلی حفظ می‌شود. چقدر عالی می‌شود که به‌ویژه کتاب‌های پولی تخصصی را همه‌ی ما بخریم و البته آن را به دیگران هم بدون اجازه ارائه ندهیم. به‌نظرم امروز که مخاطب متخصص در دنیای مجازی بیش‌تر از هر جای دیگری حضور دارد، به‌ترین زمان برای شروع عرضه‌ی محتوای تخصصی و البته کاربردی در قالب کتاب برای دیگران است. همه‌ی ما می‌توانیم در این ماجرا مشارکت کنیم: با نوشتن یا ترجمه‌ی کتاب‌های تخصصی، با جمع‌آوری و سامان‌دهی نوشته‌های وبلاگ‌ها یا سایت‌های خودمان (و حتا دیگران، البته با اجازه‌ی خودشان) در قالب یک کتاب کاربردی در زمینه‌ی یک موضوع مشخص و حتا با معرفی کتاب‌های منتشر شده به دیگران و تلاش برای شناسانده شدن آن‌ها و نویسندگان‌شان.
من از امروز یک بخش جداگانه برای معرفی کتاب‌های الکترونیکی تخصصی منتشر شده در فضای وب فارسی باز میکنم. اگر کتابی (اعم از رایگان یا فروشی) دارید که دوست دارید به دیگران معرفی‌اش کنید، می‌توانید به من به آدرس ایمیل gozareha@gmail.com ایمیل بزنید.
مجموعه‌ی اول کتاب‌ها را با هم ببینیم:
اول: همیشه از دوست عزیزم نادر خرمی‌راد در زمینه‌ی اصول و مفاهیم مدیریت پروژه آموخته‌ام. این روزها نادر پیش‌گام انتشار کتاب‌های الکترونیک تخصصی شده است و سه کتاب الکترونیک را در زمینه‌ی تخصصی خودش منتشر کرده است. ضمن تشکر از نادر بابت هدیه دادن این کتاب‌ها به من، توضیحات‌‌ام را در مورد این کتاب‌ها می‌توانید همراه با لینک کتاب‌ها در سایت خود نادر در ادامه بخوانید:
ـ راهنمای تدوین ساختار شکست کار بر اساس استانداردهای PMBOK و PRINCE2 (رایگان): خوب از اسم‌ش معلوم است که به تهیه‌ی WBS ربط دارد.
ـ PMBOK به زبان ساده (به‌قیمت ۵۰۰۰ تومان): فرق این کتاب با اصل کتاب PMBOK این است که مفاهیم این استاندارد شناخته شده‌ی مدیریت پروژه را به‌صورت همه‌فهم بیان کرده است. مشکل استاندارد PMBOK این است که متن بسیار ثقیلی دارد (مخصوصا با ترجمه‌های عالی وطنی!) از طرف دیگر حجم مطالب کتاب مرجع استاندارد بسیار زیاد است و شاید برای کسی که فقط قصد آشنایی با مفاهیم این استاندارد را داشته باشد، خواندن‌ش خیلی صرف نداشته باشد. این کتاب نادر، پیشنهاد خوبی است برای این گروه از افراد. حتا افراد حرفه‌ای هم بد نیست این کتاب را بخوانند تا ببینند آیا مفاهیم مدیریت پروژه را درست متوجه شدند یا نه؟ 😉
ـ قواعد زمان‌بندی پروژه (به‌قیمت ۲۰۰۰ تومان): در کلاس کنترل پروژه‌ی مهندسی صنایع، بخش اعظم وقت کلاس روی چیستی و چگونگی تهیه‌ی انواع و اقسام شبکه‌های زمان‌بندی گذاشته می‌شود. البته دست آخر هم این نوگلان شکفته‌ی صنایع تا در یک پروژه عملا درگیر نشوند، کشف نمی‌کنند که گانت چیست و فرق‌ش با CPM در کجاست! بعد این‌ها را هم که فهمیدند، خط‌کش و شابلون دست‌شان می‌گیرند و می‌روند به جنگ پروژه‌های واقعی! (اینا خودم بودم‌ها! ناراحت نشین یه وقت.) راست‌ش من تا قبل از دیدن این کتاب نادر، خبر نداشتم که برای تهیه‌ی برنامه‌ی زمان‌بندی پروژه هم استاندارد و قاعده‌ای وجود دارد و شبکه‌ی ضعیف و قوی داریم! حالا شما هم اگر می‌خواهید بفهمید ماجرا چیست، کتاب نادر را آن‌لاین بخرید و بخوانید!
دوم: احتمالا به‌زودی باید کارم را تعطیل کنم و بشوم مشاور تمام‌وقت MBA خواندن! در گزاره‌ها زیاد در مورد MBA نوشته‌ام و باز هم خواهم نوشت. خوب البته در مورد کنکورش چیزی ننوشته‌ام و نخواهم نوشت؛ چون تجربه‌ی زیادی در این زمینه نداشتم و در همان اولین امتحان MBA امیرکبیر قبول شدم! اما از همان زمان تا الان، هر از چند گاهی سرکی می‌کشم به کتاب جی‌مت‌م. جی‌مت موضوعی است فراتر از کنکور MBA و حتا اگر هم قصد ندارید MBA بخوانید، به‌تر است با مفاهیم جی‌مت آشنا باشید. هم تفریح ذهنی جذابی است و هم قدرت استدلال‌تان را برای روبرو شدن با مسائل پیچیده و پنهان زندگی بیش‌تر می‌کند. اگر نمی‌دانید جی‌مت چیست، پیشنهاد میکنم کتاب رایگان جی‌مت چیست را از وب‌سایت تخصصی هوش و استعداد تحصیلی (اسم جی‌مت به‌زبان فارسی!) بگیرید و مطالعه کنید.
سوم: هفته‌ی پیش رضا ساکی در رادیو فرهنگ‌خوان‌ش (که این هم یک پیشنهاد اینترنتی عالی است برای مرور هفتگی اخبار مهم دنیا ادب و فرهنگ و هنر) گفت که ۹ ترجمه از کتاب زندگی‌نامه‌ی استیو جابز نوشته‌ی والتر ایساکسون منتشر شده و تعداد دیگری هم در راه است. یکی از این ترجمه‌ها، کار خوب آقای دادگستر است که توسط سایت نارنجی منتشر شده است. من مقداری از این ترجمه را خواندم، با متن اصلی که قبلا خوانده بودم مقایسه کردم و به‌نظرم با ترجمه‌ی باکیفیتی روبرو هستیم. دانلود این کتاب رایگان است؛ اما مرام و معرفت داشته باشیم و ۲۰۰۰ تومان کمک اختیاری که مترجم درخواست کرده را پرداخت کنیم!
چهارم: و اما … ایده‌ی انتشار کتاب براساس محتوای منتشر شده در گزاره‌ها مدت‌ها با من بوده است. انتشار کتاب‌های بالا من را بیش از پیش ترغیب کرد. منتظر رونمایی اولین کتاب الکترونیک گزاره‌ها در پست همین امشب ـ دوشنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۰ ـ باشید!
ممنون‌م نادر جان. شما صف‌شکن بودی! 😉 اینی هم که گفتی یک ایده است برای راه‌اندازی چنین مرکزی. 🙂
بله؛ متأسفانه مشکل کپی رایت هست. اما اوضاع در حال به‌تر شدن است. به‌امید آن روز!
ماهیت اصلی این کار بسیار خوب است اما مشکلاتی که در این راه وجود دارد عظم نویسندگان رو نابود میکنه!!
کپی رایت خودش بزرگترین مسعله است با فرض اینکه اکثریت استفاده کنندگان آنقدر مرام داشته باشند که حقوق مولف رو رعایت کنند ولی این اقلیتی که میمونه کلا بازی رو به هم میریزن نمونه اش رو میشه تو بحث طراحی سایت دید به طوری که بعضی!(حالا نمیگم اکثریت تا به کسی بر بخوره) از طراحان سایت های دارند که درون اون دارن قالبها و منابع دیگر اونور آبیارو برای دانلود میزارن در صورتی که خودشون درون کار هستند و میدونند که انتشار کار اونا به صورت عمومی یعنی چی!
ولی با تمام این اوصاف باز هم امیدی برای رایج شدن این فرهنگ وجود داره و نیازمنده اینه که یکسری با وجود اینکه نتیجه این حرکت رو در ابتدا میدونند ولی با این حال پیشقدم بشوند
راستی باید این نکته رو بگم که قبلا هم انتشار کتاب های کاملی به صورت فارسی زیاد وجود داشته مثلا آقای وحید نصیری خیلی تو این راه زحمت کشیده و با یک جستجوی کوچیک می تونید طیف کتاب های زیاد و رایگان ایشون رو پیدا کنید و یا خود من هم یه همچین کاری کردم و با بازخورد این کار کاملا آشنام ولی اگر با انصاف نگاه کنیم آقای خرمی راد واقعا با این کار خودشون کار بزرگی برای رایج شدن این فرهنگ کردند دستشون درد نکنه و از شما هم بابت اطلاع رسانی تشکر میکنم
ممنون از معرفی کتاب‌ها.
من شک ندارم که کتاب‌های الکترونیکی در آینده سهم عمده‌ای از نشر رو به خودشون اختصاص می‌دن. به تناظر باید سرویس‌های زیادی هم به وجود بیاد؛ مثلا برای فروش کتاب‌های انگلیسی سرویس‌های خیلی زیادی وجود داره و مولف هیچ کاری به جز تالیف لازم نیست بکنه، در حالی که در مورد کتاب‌های فارسی چنین امکانی نیست.
ایده شما برای بخش معرفی کتاب‌های الکترونیکی هم خیلی عالیه.