پیامبر گرامی اسلام (ص): صبر، نیمى از ایمان است و یقین، تمامِ ایمان. (کنز العمّال: ۷۳۳۱)
*****
امام حسن مجتبی (ع) در پاسخ به پدر بزرگوارش که پرسید: دور اندیشى چیست؟ ـ فرمود : این که منتظر رسیدن فرصت خود باشى و چون فرصت دست داد، بشتابى. (بحار الأنوار: ۷۸/۱۱۵/۱۰)
*****
سال‌گرد وفات پیامبر بزرگ‌مان، الگوی واقعی یقین و ایمان الهی و شهادت فرزند مظلوم ایشان، امام حسن مجتبی (ع)، امام خِرَد و دوراندیشی را به شیعیان و ارادت‌مندان این دو انسانِ شریفِ همیشه‌ی تاریخ، تسلیت و تعزیت عرض می‌کنم. التماس دعا.
هوش مصنوعی (AI) به سرعت در حال تسخیر جهان است و سرمایه‌گذاران نیز از این قافله عقب نمانده‌اند. با این حال، داده‌های اخیر حاکی از آن است که در فضای سرمایه‌گذاری بر روی استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی، پول بیشتری وارد می‌شود تا از آن خارج می‌شود. این موضوع، یادآور حباب‌های اقتصادی است که در دهه‌های گذشته تجربه کرده‌ایم.
بر اساس گزارش CNBC که داده‌های شرکت پیچ‌بوک (Pitchbook) را منتشر کرده است، در نیمه اول سال جاری، استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی در ایالات متحده آمریکا مبلغی بالغ بر ۱۰۴.۳ میلیارد دلار جذب سرمایه کرده‌اند، در حالی که ارزش خروجی (Exits) این شرکت‌ها که از طریق سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) حمایت می‌شدند، تنها ۳۶ میلیارد دلار بوده است.
جذب سرمایه کلان، خروجی‌های محدود
در میان بزرگ‌ترین معاملات جذب سرمایه در این دوره، می‌توان به جذب ۴۰ میلیارد دلار توسط OpenAI در ماه مارس، ۱۴.۳ میلیارد دلار توسط Scale AI و ۳.۵ میلیارد دلار توسط Anthropic اشاره کرد. این ارقام نشان‌دهنده‌ی علاقه شدید سرمایه‌گذاران به این حوزه است.
در مقابل، خروج‌ها (Exits)، یعنی زمانی که سرمایه‌گذاران با فروش سهام استارت‌آپ به دیگران از سرمایه‌گذاری خود سود می‌برند، کم‌تر چشم‌گیر بوده‌اند. از جمله این خروجی‌ها می‌توان به خرید EvolutionIQ توسط CCC Intelligent Solutions به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار و عرضه عمومی سهام Slide Insurance اشاره کرد. به گفته‌ی دیمیتری زابِلین، تحلیلِ‌گر ارشد پیچ‌بوک، روند غالب خروج‌ها در حال حاضر، شامل خرید‌های مکرر استارت‌آپ‌های با ارزش کم‌تر در مقابل کم‌بود عرضه اولیه سهام (IPO) استارت‌آپ‌های با ارزش بسیار بالاتر است.
جذابیت هوش مصنوعی، محرک سرمایه‌گذاری‌های کلان
علاقه به هوش مصنوعی، سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های آمریکایی را به بالاترین سطح سه سال اخیر رسانده است. این سرمایه‌گذاری‌ها عمدتاً بر روی تعداد محدودی از شرکت‌های بزرگ فناوری متمرکز شده است. هِلمِت تانیا، مدیر عامل جنرال کاتالیست، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های VC در سیلیکون ولی، معتقد است که هوش مصنوعی یک نیروی متحول‌کننده است که این شرکت‌ها را بهتر میکند. وی معتقد است که با توجه به پتانسیل رشد ۱۰ برابری این کسب‌وکارها، ارزش‌گذاری فعلی آن‌ها منصفانه است.
تحقیقات S&P Global Market Intelligence نشان می‌دهد که بسیاری از سرمایه‌گذاران VC که به‌دنبال نرخ رشد و ارزش‌گذاری‌های بالاتر هستند، تمرکز خود را به سمت شرکت‌های هوش مصنوعی مولد (Generative AI) معطوف کرده‌اند. به گفته جان کلارک، شریک بانک سرمایه‌گذاری Royal Park Partners، با توجه به این‌که هوش مصنوعی در حال شکل دادن یک «انقلاب» در صنایع مختلف است، سرمایه‌گذاری خطرپذیر طبیعتا به‌سوی جایی سرازیر می‌شود که انتظار می‌رود پیشرفت‌های بزرگی در آن‌جا رخ دهد.
افزایش سهم هوش مصنوعی در سرمایه‌گذاری‌های VC
بانک HSBC Innovation Banking گزارش داده که در سال ۲۰۲۴، ۴۲ درصد از کل سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایالات متحده، به شرکت‌های هوش مصنوعی اختصاص یافته است. این رقم در سال ۲۰۲۳، ۳۶ درصد و در سال ۲۰۲۲، ۲۲ درصد بوده است. این آمار نشان‌دهنده‌ی رشد چشم‌گیر علاقه به هوش مصنوعی در بین سرمایه‌گذاران است.
جمع‌بندی
در حالی که سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی همچنان در حال افزایش است، فاصله بین سرمایه جذب‌شده و سرمایه‌ی خارج‌شده زنگ خطر را به صدا درآورده است. آیا این یک حباب است که به زودی خواهد ترکید یا سرمایه‌گذاری‌ها در نهایت به‌ثمر خواهند نشست؟ زمان پاسخ این پرسش استراتژیک را مشخص خواهد کرد. با این حال، این داده‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران باید با احتیاط بیشتری وارد این حوزه شوند و به دقت عملکرد شرکت‌ها و پتانسیل‌های آن‌ها را ارزیابی کنند.
«باید از زندگی تشکر کنم که هنوز اجازه نداده من در لیگ قهرمانان اروپا قهرمان شوم؛ زیرا در غیر این‌صورت حتما از خودم می‌پرسیدم چرا هنوز هم بازی می‌کنم.» (جان لوییجی بوفون؛ این‌جا)
البته این اظهارنظر مال چند سال پیش است که استاد هنوز در یوونتوس بازی می‌کرد؛ اما به قول فوتبالی‌ها چیزی از ارزش‌های‌ش کم نشده است! 🙂 استاد بوفون بزرگ ـ احتمالا بزرگ‌ترین دروازه‌بان تاریخ ـ دست آخر هم نتوانست به قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا برسد و با این حسرت از فوتبال خداحافظی کرد. اما این جمله‌ی او به‌نظر من، یک جمله‌ی کلیدی است که در مورد آن می‌شود صفحات زیادی را سیاه کرد و نوشت. من در این‌جا اندکی در مورد آن از نظر خودم می‌نویسم.
احتمالا مهم‌ترین سؤال تمام بنی‌بشر از آغاز خلقت تا به‌امروز بوده به‌قول حضرت مولانا در دیوان شمس تبریزی این بوده است که:
روزها فکر من این‌ست و همه شب سخن‌م
که چرا غافل از احوال دل خویشتن‌م
از کجا آمده‌ام، آمدن‌م بهر چه بود؟
به کجا می‌روم؟ آخر ننمایی وطن‌م
مانده‌ام سخت عجب، کز چه سبب ساخت مرا
یا چه بوده است مراد وی ازین ساختن‌م …
همان‌طور که مولانا می‌گوید کشف چرایی هستی و وجود منِ نوعی در این دنیا دغدغه‌ای بسیار بزرگ است که گام اول خودشناسی است. و در واقع، سخن تمامی ادیان الهی و مکاتب فلسفی و روان‌شناسی به‌نوعی همین است که تمامی ما انسان‌ها باید با امید و انگیزه‌ای در این جهان فانی به زیستن ادامه بدهیم. بدون وجود این امید و انگیزه، زیستن، بی‌معنا می‌شود. و بی‌معنایی آغازی است بر فروپاشی تمام وجود فرد … پس احتمالا همان‌طور که ویکتور فرانکل بزرگ در مکتب «معنادرمانی» خود به آن می‌پردازد: «انسان در سراسر زندگی خود، در جستجوی معنایی می‌گردد برای رنگ بخشیدن به زندگانی سیاه و سفید خود در یک دنیای پر از رنج و محنت.» اما این معنا کجاست؟
بسیاری از انسان‌ها احتمالا چنان غرق زندگی می‌شوند که معنای زندگی را در همان روزمره‌گی‌شان می‌یابند. برخی دیگر چنان به قله‌ی بلند روشن‌گری و خودشناسی می‌رسند که معنای‌شان در زندگی، خود معنابخش زندگی دیگران می‌شود (بزرگان تاریخ اعم از شهدا و عارفان و ادبا و دانشمندان و مانند آن‌ها را می‌گویم.) اما در این بین تکلیف ما انسان‌های معمولی که می‌خواهیم به فراتر از رومره‌گی برویم چیست؟
من در حرفهای استاد بوفون جواب این سؤال را دیدم: معنای زندگی می‌تواند با یک هدفِ بزرگ و دوردست اما دست‌یافتنی تعریف شود. بوفون با تیم ملی ایتالیا، جام جهانی را فتح کرده بود که هدف بسیار دوردست‌تری از لیگ قهرمانان اروپا بود؛ پس چرا نباید دلیل ادامه دادن به نفس کشیدن‌ش در مستطیل سبز را فتح بزرگ‌ترین جام باشگاهی دنیا در نظر نمی‌گرفت؟ و همین انگیزه یکی از عوامل بیش از دو دهه درخشش او در بالاترین سطح فوتبال باشگاهی دنیا شد! بنابراین وقتی در درون‌مان معنا و انگیزه‌ای برای زندگی نمی‌یابیم، شاید بد نباشد معنا را در جایی بیرون وجودمان جستجو کنیم.
متأسفانه بوفون در نهایت نتوانست به قهرمانی لیگ قهرمانان برسد؛ اما باز هم دلیلی دیگر برای ادامه دادن به بازی در ۴۳ سالگی یافت: کمک به پارما، باشگاه دوران نوجوانی‌ش، برای بازگشتن از سری بی ایتالیا به سری آ. و این‌جا درسی دیگر را به ما داد: هدفِ بزرگ دست‌یافتنی به‌مثابه معنای زندگی یک موضوع ثابت و غیرقابل تغییر نیست: در هر زمانی از زندگی می‌توان هم هدف و هم معنای زندگی را بازتعریف کرد!
البته او در تحقق این هدف هم موفق نبود؛ پس دوباره معنای جدیدی برای زندگی‌اش یافت: از فوتبال خداحافظی کرد و مدیر تیم ملی فوتبال ایتالیا شد! این نگاه هوشمندانه و پویا به زندگی، واقعا شایسته‌ی ستایش است.
مولانای بزرگ در ادامه‌ی همان غزلی که بخشی از آن را در بالا نقل کردم، فرموده است:
تا به تحقیق، مرا منزل و ره ننمایی
یک دم آرام نگیرم، نفسی دم نزنم …
و من هم فکر می‌کنم پایانِ بی‌قراری در جستجوی معنا، اگر چه ممکن است به دست‌یابی آن هدف بزرگ و رؤیایی نیانجامد؛ اما دستاورد مهم‌تری دارد: تبدیل شدن درون انسان به بهشتِ پرآرامش درونی. 🙂
اولین قسمت مجموعه‌ی «لینکهای هفته» در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۸۹ منتشر شده است. با این اوصاف تقریبا در ۱۵ سالگی انتشار این مجموعه قرار داریم. 🙂 امیدوارم بتوانم به‌زودی به‌روال ثابت هفتگی برگردم.
پیش از شروع:
مطالب ویژه:
هر هفته چند مطلب را به‌صورت ویژه برای مطالعه پیشنهاد می‌دهم. این مطالب شامل موضوعات متنوعی علاوه بر کسبوکار، مدیریت، اقتصاد، رسانه و فناوری و … هستند و ممکن است فارسی یا انگلیسی باشند:
ایده‌ها و روایت‌هایی در باب زندگی: خودیاری، سلامت و اندیشه:
راز خوشبختی: آنچه طولانی‌ترین تحقیق تاریخ به ما می‌آموزد – یک پزشک
بلند صحبت کردن با خود: عادت شگفت‌انگیز برای آرامش، تمرکز و مدیریت عواطف! – یک پزشک
آیا گریه کردن می‌تواند ما را آرام کند؟ رازهای پنهان اشک‌های انسانی – یک پزشک
چگونه ذهن شما قربانی دستکاری روانی می‌شود؟ ۳۰ جمله گمراه‌کننده که باید بشناسید – یک پزشک
An economist’s guide to big life decisions – Economist
روایت‌هایی درباره‌ی مدیریت و ره‌بری / معماری سازمانی / شغل و کار حرفهای و زندگی سازمانی:
چه زمانی باید بی‌خیال شد؟ هنری که کسی به ما یاد نداد! – دنیای چابک (اسد صفری)
روایت‌ها و تحلیل‌هایی درباره‌ی کارآفرینی و استارت‌آپ / تجاری‌سازی / طراحی محصول / بازاریابی / تحلیل و توسعه‌ی کسبوکار:
Uber is readying itself for the driverless age—again – Economist
اخبار و تحلیل‌های اقتصاد / سیاست‌گذاری و توسعه/ مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری (شخصی و سازمانی) / دنیای رمزارزها:
نقشه تأمین مالی توسعه‌ی زیرساخت‌ها در کشور ـ دنیای اقتصاد
روایت‌ها و تحلیل‌هایی درباره‌ی صنعت فناوری / فناوری‌های سازمانی (تحول دیجیتال / هایپراتوماسیون / فین‌تک و بلاک‌چین / هوش مصنوعی) / تنظیم‌گری (رگولاتوری):
هوش مصنوعی به‌ویژه از نوع مولد و کسبوکار محتوا:
روایت‌ها و تحلیل‌هایی درباره‌ی علم و فناوری / ارتباطات / رسانه:
نظریه‌ای جدید: آیا “زمان” سه بُعدی است؟ – سایت علمی بیگ بنگ
توسعه‌ی پایدار (ESG) و اقتصاد گردشی:
